Ponthus

Rob Jacobs over Integrated Thinking & Reporting

Afgelopen vrijdag heeft Ponthus wederom haar Campus ter beschikking gesteld voor een Kennissessie. Middels deze Kennissessie brengt Ponthus haar medewerkers op de hoogte van trends & ontwikkelingen die spelen in de markt. Vandaag was het woord aan Rob Jacobs. Rob Jacobs draagt de titels Drs. Bedrijfseconomie, Register Accountant (RA) en Register Controller (RC). Hij heeft werkervaring opgedaan bij Deloitte, EY, Essent en Enexis. Daarnaast heeft hij diverse colleges verzorgd voor Zuyd Hogeschool en gastcolleges aan de Maastricht University. Ook is Rob actief in zijn bedrijf Circle5, welke investeert in de kracht van finance. Door de vakinhoudelijke expertise kan Circle5 voor iedere organisatie of zelfstandig professional een meerwaarde zijn, als het gaat om het aanpakken van uitdagingen op financieel vlak. Rob doet momenteel onderzoek naar Integrated Reporting als onderdeel van Integrated Thinking aan de Vrije Universiteit van Amsterdam.

ROB JACOBS OVER INTEGRATED THINKING & REPORTING TIJDENS DE KENNISSESSIE BIJ PONTHUS

Een tijdperk van veranderingen
Rob start de presentatie met een quote van Jan Rotmans uit 2011: “We leven niet in een tijdperk van veranderingen, maar in een verandering van tijdperk”. Dit is hetgeen wat Rob ook ervaart en voelt. Dit tijdperk wijkt volledig af van voorgaande tijdperken. Er is sprake van een heus Paradigma Shift; anders kijken dan voorheen. Een nieuwe manier om te kijken naar de wereld, de economie en organisaties.

Technologie en Data veranderen onze maatschappij
Toen het internet opkwam, was iedereen verbaasd en wist niemand wat ze er van konden verwachten. Nu is het voor zowel consumenten als bedrijven bijna niet meer weg te denken.
Nu zijn er vele nieuwe ontwikkelingen op het gebied van technologie en data die van grote invloed zijn op onze maatschappij en qua impact te vergelijken zijn met het Internet van de jaren ‘90. Denk bijvoorbeeld aan het Internet of Things, Aartificial Intelligence, Machine Learning, Business Intelligence of Blockchain. Oliebedrijven maken plaats voor technologie- en databedrijven. Dit komt duidelijk terug in een overzicht van de top vijf grootste bedrijven wereldwijd. In 2001 waren bedrijven als General Electric, Exxon, Citi en Walmart de grootste spelers. Tegenwoordig is de top vijf gevuld met bedrijven uit de digitale sector; Apple, Alphabet, Microsoft, Amazon en Facebook. De digitale (r)evolutie verloopt daarnaast een gigantisch stuk sneller dan bijvoorbeeld de Industriële Revolutie, welke 100 jaar heeft geduurd. Vandaar dat inspelen op veranderingen van groot belang is. “Data is de nieuwe olie” aldus Rob Jacobs.

Andere kijk op waardecreatie
Vroeger stond waarde van een organisatie gelijk aan winst. Op korte termijn moest de winst gemaximaliseerd worden. Hierbij was de aandeelhouder de belangrijkste stakeholder. Naast winstmaximalisatie was belastingontwijking een belangrijk agendapunt. Hier is een duidelijke verandering in waarneembaar. De focust verschuift meer naar duurzaamheid.
Als voorbeeld noemt Rob Philips. Philips stelt zich niet meer op als producent van gloeilampen, maar als dienstverlener van licht. Vroeger had Philips er baat bij als zij veel gloeilampen verkochten. Ook vervanging van een lamp leverde omzet op voor Philips. Daarentegen biedt Philips nu licht aan als dienst en de lamp blijft eigendom van Philips. Hoe langer dit licht blijft branden, zonder vervanging of aanpassingen, hoe beter het is voor Philips en haar klanten.
Financieel kapitaal staat vrijwel altijd het hoogst op de agenda. Daarentegen begint dit langzaam bij veel bedrijven te veranderen. Verwacht wordt dat zowel vanuit de maatschappij als de wetgeving regelgeving gaat ontstaan op basis van de duurzame inspanningen die een bedrijf levert. De huidige regelgeving wordt vaak omzeild door een land uit te zoeken waar de belastingen lager zijn. Bovendien worden door grote multinationals vaak afspraken gemaakt met overheden voor lagere belastingen. Veranderingen op dit gebied zullen niet van vandaag op morgen wijzigen, maar de discussie begint te ontstaan. Vroeger werden hierover geen vragen gesteld, tegenwoordig wel.

De wereld verandert, de economie dus ook
De wereldbevolking blijft ongekend hard groeien. Waar er in 2017 zo’n 7 miljard mensen zijn, wordt er in 2050 een wereldbevolking van zo’n 10 miljard mensen verwacht. Zoveel meer mensen betekent ook veel meer verbruik van grondstoffen. Als we zouden doorgaan zoals we nu leven heeft dit enorm grote gevolgen. Enkele primaire grondstoffen zullen de komende jaren compleet verdwijnen. Er moeten dingen aangepast worden aangezien de aarde beperkt is in wat zij kan leveren en wat zij kan verdragen. Deze ontwikkelingen houden zowel de wereld als de economie en de bedrijven bezig. Bedrijven worden steeds meer bewust van het feit dat zij ook geen bestaansrecht meer zullen hebben als ze op dezelfde manier blijven doorgaan.
Daarnaast wijst Rob op de verandering van waarde binnen een organisatie. In 1975 bestond de verdeling van bezittingen uit 83% materiële bezittingen en 17% niet materiële bezittingen binnen de top 500 bedrijven in Amerika. Deze niet tastbare bezittingen zijn veel moeilijker te waarderen. Hoe zet je dit op de balans? Bezittingen zeggen steeds minder over de waarde van een bedrijf. De verschuiving hiervan is immens: in 2015 is er sprake van 16% materiële bezittingen en 84% niet-materiële bezittingen. Dit houdt in dat materiële bezittingen tegenwoordig minder zeggen over de ‘echte’ waarde van een bedrijf.
Als mooi voorbeeld noemt Rob bedrijven als Uber, AirBnB en Facebook. Deze nieuwe bedrijven hebben hetgeen dat zij leveren, niet zelf in bezit. Uber bezit geen enkele taxi en Facebook zelf creëert geen data. Daarnaast bestond geen van deze bedrijven 20 jaar geleden. De waarde van deze bedrijven wordt ook niet getoetst op basis van de bezittingen. Ondanks dat deze bedrijven miljarden dollars waard zijn, is dit niet te zien aan materiële bezittingen op de balans. Op dit moment kan in een jaarverslag niet duidelijk omschreven worden waar de waarde van deze organisaties zich bevindt.

Integrated Reporting; focus van winst naar waardecreatie
Integrated Reporting probeert het gat van onduidelijkheid in waarde(bezit) te dichten. Bij Integrated Reporting wordt uitgegaan van een zestal Capitals. Vroeger werd er voornamelijk uitgegaan van Financial Capital en Manufactured Capital. Deze Capitals werden ingezet om met het beschikbare geld producten te kopen, deze te verwerken en vervolgens te verkopen. Dit geld/goederen systeem wordt nog altijd door veel bedrijven gebruikt. Naast deze Capitals zijn er volgens Rob nog vier Capitals die minstens even belangrijk zijn.
Het Intellectual Capital: de kennis in de organisatie in bijvoorbeeld processen/systemen/data van de organisatie en bij medewerkers, waaronder technologie en creativiteit. Hoe zijn bijvoorbeeld de processen en systemen ingericht? Human Capital: de mate van ondernemerschap/betrokkenheid onder de medewerkers. Hoe goed zijn ze in het maken van strategische keuzes? Het Social & Relationship Capital: hoe goed zijn de medewerkers op het gebied van het onderhouden van relaties tussen groepen stakeholders, andere netwerken en de tevredenheid van bijvoorbeeld klanten en leveranciers. Het Natural Capital: in hoeverre is de organisatie gefocust op het hergebruiken van grondstoffen en het verbeteren van processen omtrent duurzaamheid?
Tegenwoordig staan drie Capitals op de balans: Financial Capital, Manufactured Capital en (een klein stukje) Intellectual Capital. Het Human Capital vinden we terug in de winst en verlies rekening als ‘kosten’. De overige Capitals komen niet voor in de huidige verslaggeving. Kosten moeten doorgaans in het bedrijfsleven verminderd worden, terwijl bezuinigen op personeel ook een averechts effect kan hebben. Vanuit de Human Capital gedachte is investeren in mensen niet weg te denken. Ondanks dat er ook financiële middelen zijn verbonden aan het investeren in medewerkers, levert dit op lange termijn financiële voordelen op.

INTEGRATED REPORTING MODEL

Geen Greenwashing, maar Integrated Reporting
Greenwashing is de duurzame versie van witwassen. Bedrijven spiegelen de duurzame situatie beter voor dan dat deze daadwerkelijk is. De Accountancy-sector kan hier een belangrijke rol in gaan spelen door een eerlijk(er) beeld van de werkelijkheid te geven. Management Control Systems worden ingericht om de doelen van een organisatie na te streven, maar geeft daarnaast ook sturing aan personeel. De beslissingen dienen niet alleen op financieel gebied gemaakt te worden, maar op alle zes de onderdelen. Het Management Control System is een voorloper op het Integrated Thinking-gedachtegoed. Vaak is een business case niet perse financieel de beste optie, maar wordt deze toch doorgezet op basis van een onderbuik gevoel. Dit onderbuik gevoel kan beter toegelicht worden d.m.v. integrated reporting en integrated thinking. Als voorbeeld geeft Rob het investeren in een medewerker. Als een organisatie iemand op een bepaalde opleiding stuurt, gaat het Financial Capital omlaag, maar het Human Capital omhoog. Zodoende overweegt de organisatie of de beslissing de moeite waard is. De insteek om de persoon van een opleiding te voorzien, is om bijvoorbeeld de productie te laten toenemen.
Rob Jacobs wilt met name inzoomen op Integrated Thinking en het genereren van stuurinformatie die ondernemingen (beter) in staat stellen om te sturen en te besluiten op meerdere waarden dan alleen financiële waarden.

Ponthus en Integrated Dashboards
In November gaat bij Ponthus een stagiair starten die zich zal verdiepen in de ontwikkeling van Integrated Dashboards bij Ponthus. Zodoende speelt Ponthus in op deze nieuwe ontwikkeling en kan zij haar klanten, ook in het nieuwe tijdperk, beter begeleiden naar het gewenste (duurzame) resultaat.